Πορνογραφία

Η γραφή της Χαριτίνης Ξύδη αποτέλεσε για μένα μέσα στο 2022, μία αποκάλυψη. Μετά το “C-minor”, “Τα τραίνα της οδού Ντολορόσα” και τέλος την “Πορνογραφία”, αναγκάστηκα να εμβαθύνω λίγο παραπάνω για το τι είναι αυτό που την κάνει τόσο συναρπαστική. 

Σίγουρα για την Πορνογραφία δεν θα μπορούσαν να γραφτούν φράσεις όπως εκείνες που γράφτηκαν για την περίφημη “Λολίτα” του Ναμπόκοφ: “Με τι δύσκολο θέμα καταπιάνεται ο συγγραφέας και τι ωραία το αναπτύσσει χωρίς να γίνει ούτε κατά διάνοια πορνογραφικός”. Στην περίπτωση της Πορνογραφίας της Χαριτίνης Ξύδη συμβαίνει το ανάποδο: “πόσο ακραία πορνογραφικό γίνεται το κείμενο με τη χρήση του ποιητικού λόγου”.

Στο βιβλίο αναπτύσσεται ο έρωτας, η ηδονή, η σεξουαλικότητα, η κοινώς ονομαζόμενη καύλα, με έναν τρόπο γνήσιο και αυθεντικό, όπως τα έχουμε μέσα στις πιο τρελές φαντασιώσεις μας ή όπως τα εκφράζουμε στις πιο ακραίες μας εκδηλώσεις και ομολογήσεις. Και δεν είναι όλα αυτά παρά θέματα που όλοι λίγο πολύ τα γυροφέρνουμε στο μυαλό μας, αλλά αρνούμαστε να τα συζητήσουμε δημοσίως. Αυτό καθιστά το εγχείρημα της γενναίο και παλικαρίσιο. 

Η Χαριτίνη Ξύδη είναι παλικάρι και για έναν άλλο λόγο: διότι δεν αρκείται να καταγράψει τα απόκρυφα της κρεβατοκάμαρας από τη θηλυκή σκοπιά της. Παρά προχωράει ένα βήμα πάρα πέρα και τα βλέπει και από την μεριά του αρσενικού. Και μάλιστα με ένα βλέμμα οξύ σε βάθος ψυχαναλυτικό, ανώτερο πολλές φορές από τη θηλυκή ματιά, σε σημείο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο Ντοστογιέφσκι της Φροϋδικής λίμπιντο.

Το μεγαλύτερο όμως που καταφέρνει αυτή η πορνογραφική της ποίηση είναι άλλο. Σίγουρα οι ηδονικοί στίχοι ενός Καβάφη και οι ερωτικοί ενός Χριστιανόπουλου έχουν συνδεθεί με την ιδιάζουσα σεξουαλικότητα τους. Αντίστοιχα οι περιγραφές των νεαρών κοριτσιών του Ελύτη σε βαθμό να συζητηθεί ως και αρνητικά. Δεν ξέρω αλήθεια αν η αριστουργηματική ποίηση της Πορνογραφίας είχε την ίδια δύναμη να απογειωθεί ένα σκαλί παραπάνω αν είχε γραφτεί από άνδρα ποιητή ή ακόμα και από γυναίκα του μεγέθους μιας Αγγελάκη-Ρουκ. Έχω την αίσθηση ότι η ποίηση της Πορνογραφίας καταφέρνει αυτό το κάτι παραπάνω επειδή ακριβώς έχει γραφτεί από ένα ονειρεμένο πλάσμα όπως είναι η Χαριτίνη Ξύδη. Διότι εκείνη τη στιγμή που την διαβάζεις γίνεται για τις γυναίκες αναγνώστριες το ίνδαλμα και ο οδηγός ή ακόμα ο διεγέρτης μιας κοιμισμένης σεξουαλικότητας. Για τους άντρες δε η πιο τρελή τους φαντασίωση.

Η Χαριτίνη Ξύδη είναι η ίδια το καλύτερο της ποίημα. Απολλώνια όταν γράφει, διονυσιακή όταν ζει, και αυτά σύμφωνα με την κληρονομιά του Νίτσε. Μια ύπαρξη βγαλμένη από την αρχαία τραγωδία όταν συνδυάσεις τον μύθο της ποίησής της και την αλήθεια της πραγματικότητάς της.

Δεν ξέρω αν θα έπρεπε η Πορνογραφία να διδάσκεται στα σχολεία αντί του ταλαιπωρημένου μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Είμαι όμως σίγουρος ότι η γραφή της Χαριτίνης Ξύδη και η ίδια ως δημόσιο πρόσωπο αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο ίσως μοναδικό στον κόσμο. Ένα φυσικό φαινόμενο όπως οι καταρράκτες του Νιαγάρα, όπως τα Ιμαλάια, το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης. Ένα φαινόμενο που πρέπει να στεκόμαστε να το θαυμάζουμε και να το χειροκροτούμε.