Περίπατος στην Κέρκυρα

Τη μέρα πού ‘πηρα ρεπό

Τράβηξα για το "Μον Ρεπό"

Που 'ν' του Μαβίλη η βρύση

Κι είδα τον δωρικό ναό

Το άνθισμα το αέναο

Μες στην ωραία φύση

Έπειτα κατευθύνθηκα

Προς το λιμάνι τελικά

Γραμμές για Ιταλία

Στο δρόμο μου για να βρεθώ 

Εθαύμασα και κάνα δυο

Τόπους με ιστορία

"Ακαδημία Ιόνια"

Για μάθηση αιώνια

Τα πιο ωραία μέρη

(Εδ’ άφησ’ ο Κάλβος εποχή)

Στέκει σαν ταίρι της πιο ‘κει

Ψηλό το "Καβαλιέρι"

"Σπιανάδα"πού ‘χει το "Λιστόν"

Διαβαίνουν σμήνη τουριστών

Τις υψηλές καμάρες

Τόπος που έβγαλε μορφές

Που κατακτήσανε κορφές

Μάντζαρους και Σαμάρες

Πιο πέρα το "Ανάκτορο"

Στο "Φρούριο" εκκλησιά θωρρώ

Όμοια Παρθενώνας

Ο οίκος Καποδίστριου

Του πρίμου του μινίστριου

Δεν έγινε ξενώνας

Κάπου πιο ‘κει είν’ η "Παλιά"

Η μπάντα πάνω στα σκαλιά 

Κλαρίνα και τρομπόνια

Γι’ έγχορδα έχουν τα σκοινιά

Όπου απλώνουνε πανιά

Πολύχρωμα σεντόνια

Σαλπίζουν για τον "Άγιο"

Παιανίζουν στου Θεού τον Υιό

Που κι οι νεκροί ξυπνούνε

Κι είναι τιμή για όλους πια

Νέους και γέρους και παιδιά

Να "ντύνονται" να "βγούνε"

Το παλαιό το θέατρο

"Σαν Τζάκομο" ελέγαν το

Που ‘παίζαν Ριγκολέτο

Φτάνω μετά στου Σολωμού

Το σπίτι μέγα ποιητού

Με θέα "Λαζαρέτο"

Μέσα εκεί αντίκρυσα

Χειρόγραφα και ρίγησα

Γεμάτα ιστορία

Ο "Ύμνος" που τραγούδησε

Εγκώμια και στιχούργησε

Για την Ελευθερία

Καρέκλες όπου έκατσε

Και το γραφείο που ‘γραψε 

δια το Μεσολόγγι

Για κείνους του Ελεύθερους

Που θρήνησαν σαν τους θεούς

οι κάμποι και οι λόγγοι

Μπαίνοντας μες στο κτήριο

Δεν κόβαν εισιτήριο

Σ’ ετούτο το μουσείο

Φεύγοντας όμως άφησα

Μαντήλι όπου μάζεψα

Δυο δάκρυα γι' αντίο

Λουκούμι Συριανό

Στην όμορφη Ερμούπολη, πρωτεύουσα της Σύρας

Όπου εφηύρε ο Ερμής το όργανο της λύρας

Καθώς ακούγεται η πουρού του πλοίου που μπαρκάρει

Ακούς τη Φραγκοσυριανή του Μάρκου Βαμβακάρη

Από προβλήτα ταρσανά και ναυπηγείου σκάλα

Στο θέατρο «Απόλλωνα» σαν του Μιλάνου Σκάλα

Κι απ’ την ορθόδοξη εκκλησιά με τ’ αψηλό ρολόγι

Μέχρι και την καθολική, capella κάποιου Δόγη

Τόπος που γέννησε ποιητές  Ροΐδη, Ρίτα Μπούμη

Φημίζεται για το έδεσμα το Συριανό λουκούμι

 

Ο μερακλής λουκουματζής μες σε καζάνι φτιάχνει

Και πασπαλίζει έπειτα με ζάχαρη την άχνη

Το αρωμάτισε αρχικά με έλαια απ’ την Πόλη

Μαστίχα, τριαντάφυλλο, κίτρο που αρέσει σ’ όλοι

Και δοκιμάζει το, καυτό να δει αν λαστιχώνει

Με τα δυο ακροδάχτυλα το μείγμα σαν κορώνει

Γι’ αυτό και ο λουκουματζής (α)ποτύπωμα δεν έχει

Έχει μονάχα πρόσωπο γι’ αυτό και το προσέχει

 

Με τον καφέ είν’ ταιριαστό και με ρακί ή μπράντυ

Σερμπέτι πίσω απ’ το φαΐ που του ταιριάζει γάντι

Στον ουρανίσκο σαν κολλά την αίσθηση λιγώνει

Τη σιέστα του μεσημεριού γλυκά ολοκληρώνει

Ιδανικότερο γλυκό όποια εποχή και να ‘ναι

Σαν συνοδεία του νερού πάντοτε το κερνάνε

 

Είν’ η μοναδική φορά που κάποιο έργο θείο

Ανθρώπου δημιούργημα του δίνει μεγαλείο

Πόσες φορές δε φάγαμε καρπούς από τη φύση

Και βρήκαμε τη γεύση τους με λουκουμιού να ‘ναι ίση

 

Λάμπουνε σαν ηλεκτρικές μπουκίτσες μες στη γυάλα

Ρόδινες, πράσινες, χρυσές, φωτίζουνε τη σάλα

Μα αν ξεχασμένο για καιρό μέρα πάνω στη μέρα

Στο ράφι μείνει ανέγγιχτο μέσα στη φοντανιέρα

Έτσι και ξερολούκουμο δεν είναι τόσο χάλια

Αν σού 'λειψε η ζάχαρη σου τρέχουνε τα σάλια

 

Κάθε φορά που πέρασμα τη Σύρα ‘χουν τα Φέρρυ

Πάνω ανεβαίνει ο πωλητής λουκούμια να προσφέρει

Με την λευκή του την ποδιά και το έδεσμά του δαύτο

Που είν’ γιατροσόφι της ψυχής, πάει τα φαρμάκια κάτω

Συγνώμι που πέθανα εδό

 

Διάβασα το βιβλίο

"Συγνώμι που πέθανα εδό"

της Μαρίας Πετρίτση,
εκδόσεις Bibliotheque.

Πρόκειται για ένα βιβλίο στολίδι καθώς νοιώθεις ότι κρατάς στα χέρια σου ένα λεύκωμα με εικόνες. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, αυτό το βιβλίο από την αρχή φέρει το βάρος και το εκτόπισμα μαύρης τρύπας.

Η εναλλαγή των αφηγητών, η σε βάθος ψυχαναλυτική ανάλυση του χαρακτήρα που πρωταγωνιστεί, το κεφάλαιο που είναι γραμμένο γλαφυρά σε τοπική διάλεκτο και ο υπέροχα δοσμένος ερωτισμός κρατούν το ενδιαφερόν τόσο αμείωτο που δημιουργούν το παράδοξο το βιβλίο να ρουφάει τον αναγνώστη και συγχρόνως να ρουφιέται.

Μου άρεσε πολύ και για έναν ακόμα λόγο: διότι μιλάει για τον θάνατο και ο θάνατος είναι ο έρωτας μου... 

Λάδι σε καμβά

 

Η πρώτη μέρα του 2023 με βρίσκει καθισμένο στον καναπέ που λούζεται απ' τον ήλιο, να τελειώνω το πρόσφατο βιβλίο του Αλέξη Πανσέληνου. Δίπλα μου η σύζυγος, ευτυχώς, είναι κι εκείνη απορροφημένη από κάποια ανάγνωση και δεν δίνει σημασία στο τι κάνω. Με το που διάβασα την τελευταία φράση, κλείνω το βιβλίο, το ακουμπάω στο τραπεζάκι και αποσύρομαι σε διπλανό δωμάτιο να κλάψω με την ησυχία μου.

Μακάρι να είναι καλά να μας δώσει κι άλλα τέτοια διαμάντια που ξεχειλίζουν μέσα από τα μάτια μας...

Τι είδε η γυναίκα του Λωτ;

Αν η Ιωάννα Μπουραζοπούλου δεν πάρει ποτέ Νόμπελ λογοτεχνίας, δεν θα είναι έκπληξη. 

Αν όμως το πάρει, ούτε τότε θα πρέπει να είναι έκπληξη...
 

Σαπφώ των Αθηνών

 

Διάβασα το βιβλίο «Σαπφώ των Αθηνών» της Ιωάννας Λαδοπούλου-Παπαδοπούλου εκδόσεις Λειμών.

Πρόκειται για ένα βιβλίο της μιας ανάσας αφού είναι μικρό σε μήκος και μπορεί να αναγνωστεί μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εντούτοις η αφομοίωση του βάθους του θα πάρει λίγο περισσότερο χρόνο, ως και μία ζωή, αφού καταπιάνεται με τα ανώτερα θέματα του ανθρώπινου πνεύματος.

Αρχικά παίρνει χρόνο για να καταλάβει κανείς τι είναι τελικά αυτό το έργο. Είναι ένα θεατρικό όπως γράφει στο εξώφυλλο, είναι ένας μονόλογος, είναι μια εικαστική εγκατάσταση που χρησιμοποιεί μοντέρνες τεχνολογίες, είναι ένα ποιητικό κείμενο; Ή ακόμα πρόκειται για ένα ερωτικό κείμενο με τη στενή έννοια του όρου ή μήπως για ένα ερωτικό κείμενο με την ευρεία έννοια της δημιουργίας. Τέλος αναρωτιέται κανείς διαβάζοντάς το αν είναι ένα ψυχαναλυτικό έργο ή ακόμα κι ένα φιλοσοφικό δοκίμιο.

Η συγγραφέας καταπιάνεται με όλα αυτά τα πολυδιάστατα θέματα και τα συμπυκνώνει σε ένα κείμενο «μονόπρακτο θεατρικό», όπως το αποκαλεί η ίδια, με μία γλώσσα που ρέει σαν το γάργαρο νερό και που ακροβατεί από την αργκό καθομιλουμένη στη γλώσσα της αρχαίας τραγωδίας και της λυρική ποίησης. Δεν θα πω αν βγαίνει νικήτρια από αυτή την αναμέτρηση με τα τέρατα, τους γίγαντες και του θεούς. Ξέρω όμως σίγουρα ότι δεν βγαίνει ηττημένη. Αξίζει να διαβαστεί…

Πορνογραφία

Η γραφή της Χαριτίνης Ξύδη αποτέλεσε για μένα μέσα στο 2022, μία αποκάλυψη. Μετά το “C-minor”, “Τα τραίνα της οδού Ντολορόσα” και τέλος την “Πορνογραφία”, αναγκάστηκα να εμβαθύνω λίγο παραπάνω για το τι είναι αυτό που την κάνει τόσο συναρπαστική. 

Σίγουρα για την Πορνογραφία δεν θα μπορούσαν να γραφτούν φράσεις όπως εκείνες που γράφτηκαν για την περίφημη “Λολίτα” του Ναμπόκοφ: “Με τι δύσκολο θέμα καταπιάνεται ο συγγραφέας και τι ωραία το αναπτύσσει χωρίς να γίνει ούτε κατά διάνοια πορνογραφικός”. Στην περίπτωση της Πορνογραφίας της Χαριτίνης Ξύδη συμβαίνει το ανάποδο: “πόσο ακραία πορνογραφικό γίνεται το κείμενο με τη χρήση του ποιητικού λόγου”.

Στο βιβλίο αναπτύσσεται ο έρωτας, η ηδονή, η σεξουαλικότητα, η κοινώς ονομαζόμενη καύλα, με έναν τρόπο γνήσιο και αυθεντικό, όπως τα έχουμε μέσα στις πιο τρελές φαντασιώσεις μας ή όπως τα εκφράζουμε στις πιο ακραίες μας εκδηλώσεις και ομολογήσεις. Και δεν είναι όλα αυτά παρά θέματα που όλοι λίγο πολύ τα γυροφέρνουμε στο μυαλό μας, αλλά αρνούμαστε να τα συζητήσουμε δημοσίως. Αυτό καθιστά το εγχείρημα της γενναίο και παλικαρίσιο. 

Η Χαριτίνη Ξύδη είναι παλικάρι και για έναν άλλο λόγο: διότι δεν αρκείται να καταγράψει τα απόκρυφα της κρεβατοκάμαρας από τη θηλυκή σκοπιά της. Παρά προχωράει ένα βήμα πάρα πέρα και τα βλέπει και από την μεριά του αρσενικού. Και μάλιστα με ένα βλέμμα οξύ σε βάθος ψυχαναλυτικό, ανώτερο πολλές φορές από τη θηλυκή ματιά, σε σημείο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο Ντοστογιέφσκι της Φροϋδικής λίμπιντο.

Το μεγαλύτερο όμως που καταφέρνει αυτή η πορνογραφική της ποίηση είναι άλλο. Σίγουρα οι ηδονικοί στίχοι ενός Καβάφη και οι ερωτικοί ενός Χριστιανόπουλου έχουν συνδεθεί με την ιδιάζουσα σεξουαλικότητα τους. Αντίστοιχα οι περιγραφές των νεαρών κοριτσιών του Ελύτη σε βαθμό να συζητηθεί ως και αρνητικά. Δεν ξέρω αλήθεια αν η αριστουργηματική ποίηση της Πορνογραφίας είχε την ίδια δύναμη να απογειωθεί ένα σκαλί παραπάνω αν είχε γραφτεί από άνδρα ποιητή ή ακόμα και από γυναίκα του μεγέθους μιας Αγγελάκη-Ρουκ. Έχω την αίσθηση ότι η ποίηση της Πορνογραφίας καταφέρνει αυτό το κάτι παραπάνω επειδή ακριβώς έχει γραφτεί από ένα ονειρεμένο πλάσμα όπως είναι η Χαριτίνη Ξύδη. Διότι εκείνη τη στιγμή που την διαβάζεις γίνεται για τις γυναίκες αναγνώστριες το ίνδαλμα και ο οδηγός ή ακόμα ο διεγέρτης μιας κοιμισμένης σεξουαλικότητας. Για τους άντρες δε η πιο τρελή τους φαντασίωση.

Η Χαριτίνη Ξύδη είναι η ίδια το καλύτερο της ποίημα. Απολλώνια όταν γράφει, διονυσιακή όταν ζει, και αυτά σύμφωνα με την κληρονομιά του Νίτσε. Μια ύπαρξη βγαλμένη από την αρχαία τραγωδία όταν συνδυάσεις τον μύθο της ποίησής της και την αλήθεια της πραγματικότητάς της.

Δεν ξέρω αν θα έπρεπε η Πορνογραφία να διδάσκεται στα σχολεία αντί του ταλαιπωρημένου μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Είμαι όμως σίγουρος ότι η γραφή της Χαριτίνης Ξύδη και η ίδια ως δημόσιο πρόσωπο αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο ίσως μοναδικό στον κόσμο. Ένα φυσικό φαινόμενο όπως οι καταρράκτες του Νιαγάρα, όπως τα Ιμαλάια, το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης. Ένα φαινόμενο που πρέπει να στεκόμαστε να το θαυμάζουμε και να το χειροκροτούμε.